Harry Mulisch collectie
Pieter van Dokkum, New Haven, 29 juli 2013

De link hierboven verwijst naar mijn collectie eerste drukken, opdrachtexemplaren, en andere bijzondere uitgaven van de in 2010 overleden schrijver Harry Mulisch. Veel van de bibliografische gegevens zijn afkomstig uit de onvolprezen Harry Mulisch Bibliografie van Louis Heij. Hieronder volgt nog de tekst van eerdere incarnaties van deze website.



Peter van Dokkum, Pasadena, 12 januari 2000

Harry Mulisch is een veelgelezen en -geprezen auteur, die alle belangrijke literaire prijzen in het Nederlandse taalgebied inmiddels gewonnen heeft. Mulisch kent echter weinig verzamelaars (bewonderaars die eerste drukken, bijzondere uitgaven en handschriften proberen te bemachtigen). Eén van de redenen voor de geringe belangstelling voor Mulisch als "verzamelauteur" zou kunnen zijn dat Mulisch' werk vaak als ontoegankelijk wordt ervaren: hij laat de lezer harder werken dan veel andere schrijvers. Ook zou het te maken kunnen hebben met een geringe affiniteit met de persoon Mulisch; het is nu eenmaal moeilijk voor Nederlanders iemand te waarderen die zichzelf niet onder stoelen of banken steekt.

Aan de andere kant leent het oeuvre van Mulisch zich nu juist uitstekend voor een verzameling. Zijn werken vertonen een zeer grote onderlinge verbondenheid, ondanks de periode van 50 jaar die Mulisch' schrijverschap inmiddels bestrijkt. Om door te kunnen dringen in de geheimen van deze auteur helpt het dan ook om te beschikken over al het materiaal, het liefst in de oorspronkelijke vorm. Verder zijn enkele eerste drukken ontegenzeggelijk zeer fraai, bijvoorbeeld die van De diamant (1953) en de eerste gebonden editie van Het stenen bruidsbed (1959). Bij bepaalde werken heeft de vormgeving van de eerste editie grote betekenis, zoals het hilarisch-doodernstige Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf, tijdens de Jongste Dag (1961), dat het beste gelezen kan worden met de oorspronkelijke "wat te doen bij atoomaanvallen" brochure van de Dienst Bescherming Bevolking ernaast.

Hoe het ook zij, ik geloof niet dat er veel andere verzamelaars zijn - of zij hebben zich goed verstopt. Ik begon mijn verzameling omstreeks 1990: het jaar waarin ik mijn middelbare school diploma behaalde. De aanslag van Harry Mulisch was het enige boek van mijn literatuurlijst dat ik niet gelezen had (ik strandde in de buurt van pagina 20), en ik besloot dat deze auteur een tweede kans verdiende. Het boek dat ik toen las, archibald strohalm, vond ik fantastisch en (eigenlijk enigszins verontrustend achteraf) inspirerend. Ik stortte mij al snel op het andere werk van Mulisch uit de jaren '50 en vond alles geweldig. De verzameling ontstond uit de wens deze boeken in eerste druk te lezen: ik vond dat een paperback uitgave uit 1980 een boek uit 1953 geen recht doet. Ik weet niet goed waarom - maar ik weet wel dat ik niet van mening veranderd ben. Wel veranderde langzamerhand de wens de eerste druk te lezen in de wens de eerste druk te bezitten en begon ik paperback edities van kwetsbare boeken aan te schaffen als "leesexemplaren".

De reden waarom ik mijn collectie op het web heb gezet is eenvoudig: ik woon in Pasadena, California, en tijdens mijn bezoeken aan Nederland is de informatie die benodigd is om te beslissen over de aankoop van een nieuwe (oude) Mulisch via het web altijd beschikbaar. Hieronder volgen nog mijn verzamelcriteria; geïnteresseerden kunnen mijn collectie inspecteren door hier te drukken, of op de titel van dit stukje tekst. Deze website is, zoals zoveel andere, nog in ontwikkeling; op het moment van schrijven heb ik nog niet van alle werken gescande plaatjes toegevoegd en is de lijst na 1992 onvolledig. Mensen die mij om welke reden dan ook willen emailen kunnen een berichtje sturen naar pgd@astro.caltech.edu


Verzamelcriteria

Ik probeer van elk werk de volgende uitgaven te vinden: (1) de 1e druk, (2) de eerste gebonden uitgave en (3) gesigneerde of opdracht-exemplaren, liefst van de 1e druk. Meestal valt (2) samen met (1); uitzonderingen zijn bijvoorbeeld Het seksuele bolwerk (2e druk is eerste gebonden uitgave) en Twee vrouwen (4e druk is eerste gebonden uitgave).


Naschrift 2002

Er kan veel veranderen in enkele jaren: het verzamelen van Mulisch heeft (vrij plotseling naar het schijnt) een vlucht genomen, en de tijden dat bijzondere uitgaven stof verzamelden op de planken van de Nederlandse antiquariaten zijn voorbij. Met plezier verwijs ik naar de uitgebreide verzameling van Vasco Verlaan, de Harry Mulisch startpagina en mooie bibliografie gemaakt door Louis Heij, en de complete catalogus uitgebracht door antiquariaat Hinderickx & Winderickx ter gelegenheid van Mulisch' 75e verjaardag.